Konwikt Szaniawskich w Łukowie to jeden z najcenniejszych zabytków architektury barokowej na Podlasiu, który obecnie pełni funkcję Muzeum Regionalnego. Ten blisko 300-letni budynek zachwyca swoją historyczną architekturą i bogatą przeszłością związaną z edukacją młodzieży szlacheckiej.
Historia obiektu
Budynek został ufundowany przez biskupa krakowskiego Konstantego Felicjana Szaniawskiego herbu Junosza, który był niezwykle wpływową postacią epoki saskiej. Tablicę fundacyjną wmurowano 24 września 1730 roku, a budowę rozpoczęto w 1731 roku pod nadzorem pierwszego regensa, księdza Bernarda Padlewskiego.
Konwikt, którego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „convictus” (wspólne mieszkanie), został zaprojektowany jako internat dla dziesięciu chłopców z rodu Szaniawskich, uczących się w pobliskiej szkole pijarskiej. Budowę ukończono w 1733 roku, już po śmierci fundatora.
Architektura i wnętrza
Dwukondygnacyjny budynek o powierzchni użytkowej 669 m² został wzniesiony w stylu barokowym. Charakteryzuje się prostą, ale elegancką formą architektoniczną typową dla XVIII wieku. Obecnie, po gruntownym remoncie elewacji zakończonym w 2021 roku, budynek prezentuje się niezwykle okazale.
Muzeum Regionalne
Ekspozycje stałe
Od 1964 roku w Konwikcie mieści się Muzeum Regionalne, które dysponuje ośmioma salami wystawowymi. Obecnie można tu podziwiać ekspozycje: Sienkiewiczowską, pszczelarską, etnograficzną, paleontologiczną, historyczną oraz kolekcję rzeźb lokalnych artystów.
Zbiory specjalne
Szczególną uwagę zwraca unikalna kolekcja amonitów pochodzących z jurajskich kier lodowcowych, które są wyjątkowe w skali europejskiej. Muzeum posiada również bogaty zbiór około 5000 negatywów i przeźroczy, dokumentujących historyczną architekturę regionu.
Informacje praktyczne: – Muzeum jest czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-16:00 – W niedziele można zwiedzać w godzinach 11:00-15:00 – Obiekt jest dostępny dla osób z niepełnosprawnościami po wcześniejszym zgłoszeniu telefonicznym – Muzeum znajduje się przy ul. Piłsudskiego 19 w Łukowie
Znaczenie historyczne
W czasach swojej świetności konwikt zapewniał wychowankom nie tylko zakwaterowanie, ale również bezpłatną naukę, wyżywienie, odzież, korepetycje i opiekę lekarską. Życie w konwikcie było ściśle uregulowane – dzień rozpoczynał się o 5:30 poranną modlitwą, a następnie wypełniony był nauką i ćwiczeniami.
Podsumowanie
Konwikt Szaniawskich to nie tylko zabytek architektury, ale przede wszystkim żywe świadectwo historii edukacji i kultury regionu łukowskiego. Obecnie, jako siedziba Muzeum Regionalnego, kontynuuje swoją edukacyjną misję, choć w zupełnie innej formie. Bogactwo zbiorów muzealnych, piękno odrestaurowanej architektury oraz atmosfera historii sprawiają, że jest to miejsce absolutnie warte odwiedzenia podczas pobytu w Łukowie.